Echte tijm behoort tot de lipbloemige familie (Lamiaceae/Labiatae) en is een klein struikje van maximaal 50 cm hoog met verhoute en sterk vertakte stengels. De bladeren zijn langwerpig-rond, aan de onderkant witviltig, aan de bovenkant glad en langs de rand ingerold. De bloemen verschijnen van april tot september, ze zijn blauwviolet tot lichtrood en staan in bosjes bij elkaar.

De plant geurt heel aromatisch. Echte tijm houdt van droge, zonnige plaatsen: hij komt oorspronkelijk uit de rotsachtige heide en het kreupelhout van het Middellandse Zeegebied. Echte tijm is kruiptijm. De naam tijm komt van het Griekse woord thymos (geest, moed).

De oorspronkelijke betekenis was rook, dat verwijst naar de sterke geur van tijm. De oude Egyptenaren zouden tijm al hebben gebruikt voor het balsemen van hun doden. De geneeskrachtige werking ervan op de longen en bronchiën werd pas in de Middeleeuwen bekend.

De brede toepassing van het aromatische kruid in de keuken is een goed voorbeeld van de bescherming voor de gezondheid die de natuurlijke ingrediënten bieden.

Tijm werkt antibacterieel en maakt door zijn regulerende werking op de spijsvertering veel gerechten, vooral vlees en worst, beter verteerbaar.

De ESCOP adviseert het gebruik van echte tijm bij luchtweginfecties, bij bronchitis en bij kinkhoest, maar ook bij maagslijmvliesontsteking en tegen slechte adem als therapie.

Echte tijm stimuleert vooral het opgeven van slijm bij hoesten (door de terpenen) en gaat hoesten tegen (door de flavonoïden).

De tijmolie in de etherische olie (tot 50%) werkt bovendien sterk antimicrobieel tegen allerlei bacteriën, virussen en schimmels en stimuleert de doorbloeding van de huid.

Tijm extract heeft ook goede antioxidatieve eigenschappen. De gedroogde loofbladeren en bloemen worden medicinaal gebruikt.

Farmacologisch werkzame inhoudsstoffen: koffiezuurderivaten (vooral rozemarijnzuur), flavonoïden, triterpenen en etherische olie met de componenten tijmolie, p-cymen en carvacrol.

Echte tijm is een heel geschikt middel voor kinderen. Met het oog op kinderen werden speciale alcohol- en suikervrije sappen en siropen ontwikkeld.

In de volksgeneeskunde wordt echte tijm inwendig toegepast bij spijsverteringsklachten, blaasontsteking, astma, keelontsteking en chronische gastritis; uiwendig bij amandelontsteking en slecht genezende wonden. Ook voor de behandeling van wratten en bij acne wordt tijm toegepast.

Er zijn kant-en-klare preparaten met vloeibaar extract (sap, druppels, pastilles) voor inwendig gebruik, maar ook preparaten voor uitwendig gebruik met etherische olie in de vorm van badtoevoegingen en oplossingen om in te smeren.

Bovendien kunnen aftreksels van het losse kruid gemaakt worden.

Als thee of gorgeldrank: schenk 150 ml heet water over 1 tot 2 theelepels kruid, laat dat 10 tot 15 minuten afgedekt trekken; drink een aantal malen per dag een kop of gebruik de drank om te gorgelen.

Als badtoevoeging: schenk 4 liter water over 500 gram tijm, zeef het mengsel en voeg het toe aan een ligbad.

Onderzoek. 60 patiënten met hoest als gevolg van een ongecompliceerde luchtweginfectie kregen vijf dagen lang tijmsiroop of het vergelijkende medicijn bromhexine. Beide preparaten verminderden de symptomen in gelijke mate.

Bij 154 kinderen in de leeftijd van 2 maanden tot 14 jaar werd de werking van tijmextract in geval van acute bronchitis onderzocht. Na een tot twee weken was de intensiteit van het hoesten bij meer dan 90% van de patiënten verminderd.

Beperkingen in het gebruik: Bereidingen van echte tijm mogen tijdens de zwangerschap of het geven van borstvoeding alleen worden gebruikt in overleg met een arts, omdat er onvoldoende wetenschappelijke gegevens over bekend zijn. Tijmbaden worden niet geadviseerd bij verwondingen of ontstekingen van de huid, koorts, een zwak hart of hoge bloeddruk.

Bijwerkingen: Allergische reacties zijn mogelijk.