De maretak behoort tot de vogellijmfamilie (Viscaceae/Loranthaceae) en is een op loof- of naaldbomen parasiterende struik met een ronde groei, die 30 tot 80 cm groot kan worden. De groenblijvende bladeren zijn leerachtig en langwerpig, de bloemen nietig en geelgroen. Ze staan in bosjes.

De maretak speelde een grote rol in de mythen van de Germaanse volkeren. Aan huizen en stallen werden maretak-takken om mensen en dieren te beschermen tegen blikseminslag, hekserij en nachtmerries.

In de Middeleeuwen werd de maretak gebruikt voor de behandeling van epilepsie (”vallende ziekte”) in de veronderstelling dat de plant, die zelf niet “op aarde valt”, de mens daar ook tegen zou kunnen beschermen. In het begin van de jaren 1920 adviseerde Rudolf Steiner, de antroposoof, maretak voor het behandelen van kwaadaardige tumoren.

Maretak wordt geadviseerd bij degeneratieve ontstekingen van de gewrichten en als ondersteunende therapie bij kanker.

De maretak tumoren zou tegengaan en de afweer zou versterken, is door vele onderzoeken gestaafd. In veel gevallen kon het gebruik van maretakpreparaten bij traditionele kankertherapie het welzijn van de patiënt vergroten.

Bij diverse tumorsoorten remmen de maretaklectinen de proteïnsynthese en werken de celdood in de hand. Zo vertraagt de groei van de tumor. Bovendien vergroot maretak de concentratie van belangrijke afweerstoffen en versterkt zo het hele immuunsysteem.

De verse of gedroogde twijgen met bladeren, bloemen en vruchten worden medicinaal gebruikt. Belangrijke farmacologische inhoudsstoffen zijn lectinen, polypeptiden, slijmstoffen, suikeralcoholen, flavonoïden, fenylallylalcoholen, lignanen en triterpenen.

Gebruik in de volksgeneeskunde. Maretak wordt gebruikt voor de langdurige behandeling van lichte hoge bloeddruk, preventie tegen arteriosclerose, bij epilepsie, kinkhoest, astma, duizeligheid, diarree, cholera, hartjagen en nervositeit. Kneipp adviseerd maretak voor het stelpen van bloedingen en het behandelen van stoornissen van de bloedsomloop.

Als ondersteunende therapie bij kanker mag maretak niet op eigen houtje gebruikt worden. De preparaten moeten onder de huid worden ingespoten en de dosis moet individueel worden aangepast. Bespreek de mogelijkheid van een maretaktherapie met uw arts.

Ook toepassing bij gewrichtsaandoeningen gebeurt door een injectie. Maretak thee wordt van oudscher gebruikt ter behandeling van hoge bloeddruk en het voorkomen van arteriosclerose.

Thee: roer 1 tl maretakkruid door 150 ml koud water, laat hem 10 tot 12 uur trekken en zeef het vervolgens. Drink dagelijks 1 tot 2 koppen.

Onderzoek. 46 vrouwelijke patiënten met borstkanker in een vergevorderd stadium werden behandeld met de gebruikelijke chemotherapie. Daarnast kregen ze injecties met maretakextract of een placebo. Vanaf de tweede serie van de chemotherapie waren de immuunwaarden in beide groepen duidelijk verschillend. Bij vrouwen die de maretaktherapie kregen, bleven de waarden vanaf dat moment stabiel. Deze vrouwen beoordeelden de kwaliteit van hun leven over het algemeen duidelijk hoger dan die van de placebogroep.

Een omvangrijk prospectief epidemiologisch onderzoek onder 10.226 patiënten met maag- darm- of borstkanker gaf een klinisch relevante verlenging van de levensduur aan door behandeling met maretakextract. Bij de 1668 patiënten die het maretakextract kregen, was de levensduur 40% verhoogd ten opzichte van de 8475 patiënten die deze behandeling niet kregen.

Beperkingen in het gebruik: Voor inwendige toepassing als thee zijn geen beperkingen bekend.

Injecties zijn uit den boze bij bekende overgevoeligheid voor eiwit, chronische infecties als tuberculose of bij koorts.

Bijwerkingen: Bij injecties kunnen locale ontstekingen optreden als koude rillingen, koorts, hoofdpijn en stoornissen in de bloedsomloop. Heel zelden worden sterke allergische reacties gezien.