De blauwe bosbes behoort tot de heideachtigen familie van (Ericaceae) en is een ‘s zomers groene dwergstruik met groene takken met scherpe kanten. De struik wordt 15 tot 50 cm hoog, heeft eivormige, fijngezaagde bladeren en draagt in mei en juni kleine, roze bloemen. De vrucht is een ronde, blauwzwarte bes.

De wetenschappelijke naam Vaccinium is een vervalsing van baccinium voor bessenstruik. Myrtillus verwijst naar de gelijkenis van de bosbes met de mirre. Al in de Middeleeuwen beschreef Hildegard von Bingen de geneeskrachtige werking van de plant.

De gedroogde, rijpe vruchten en bladeren worden medicinaal gebruikt. Farmacologisch belangrijke inhoudsstoffen zijn fruitzuren, looistoffen, anthocyanen, flavonoïden, koffiezuurderivaten, pectine, vitaminen en mineralen.

In de traditionele geneeskunde wordt de blauwe bosbes geadviseerd bij diarree met diverse oorzaken, maar ook bij lichte ontsteking van mond- en keelslijmvlies. De looistoffen in de bosbes trekken het weefsel samen en stimuleren zo de wondgenesing. De anthocyanen voorkomen het ontstaan van zweren.

In de volksgeneeskunde wordt de blauwe bosbes inwendig gebruikt bij braken, bloedingen en aambeien. Uitwendig bij zweren en huidaandoeningen. Verse bessen worden beschouwd als nuttig bij de behandeling van scheurbuik.

De bladeren en scheuten worden toegepast in het beginstadium van diabetes omdat ze bevatten glycoside neomirtillin die in staat is de bloedsuikerspiegel te verlagen.

Blauwe bosbes wordt in de volksgeneeskunde ook gebruikt bij de oogziekten, bij het maagdarmkanaal aandoeningen, bij diabetes. Als lokale behandeling van brandwonden en zweren, stomatitis en gingivitis.

Er wordt aangenomen dat blauwe bosbes aanzienlijk verbetert nachtzicht. Verse blauwe bosbes is nuttig bij aandoeningen van de maag en darmen, het verbetert de gezichtsscherpte, wordt gebruikt bij de behandeling van reuma, jicht en andere inflammatoire aandoeningen.

Onderzoek heeft aangetoond dat het gebruik van blauwe bosbes voorkomt het risico van verschillende hartaandoeningen en is een effectieve middel ter preventie van bloedsomloop aandoeningen en kanker.

Bij aambeien wordt een infusie van bosbesbladeren gebruikt, 60 ml in de vorm van microklysma.

Bij jicht wordt toegepast een kompres van verse bosbessen op pijnlijke gewrichten. Tegelijkertijd neem een infusie: schenk 250 ml kokend water over 2 theelepels gedroogde bessen, laat dit 2 uur trekken, zeef het en drink 1/4 kopje 4 keer per dag.

De gedroogde bessen worden gebruikt als toevoeging aan het eten of als thee.

Thee: schenk 150 ml heet water over 2 theelepels gekneusde bessen, laat dit 10 minuten trekken; drink maximaal 6 koppen per dag.

Mocht diarree ondanks de behandeling langer dan 3 dagen duren, raadpleeg dan een arts.

Bijwerkingen: Verse blauwe bosbessen kunnen diarree veroorzaken.