De hop behoort tot de hennepachtigen familie van (Cannabaceae) en is een winterharde slingerplant waarvan de eenjarige loten 6 tot 12 meter lang kunnen worden. De ruwe stengel is groen en dik als een potlood en verhout niet. De bladeren hebben een gezaagde rand.

De mannelijke bloemen zijn onopvallend, groenig en klein, de de vrouwelijke bloemen staan in dichte, sterk vertakte bloeiwijzen, die met lupulinekliertjes zijn bezaaid en later uitgroeien tot de bekende hopkegeltjes. Hop bloeit in de zomer.

De botanische naam Lupulus zou afkomstig zijn van het Latijnse lupus (wolf), omdat de plant als hij om en over andere planten heen groeit, ‘moordt als een wolf’. Reeds bij de oude Babyloniërs en Egyptenaren werd hop als geurende plant gebruikt voor de fabricage van bier. In Duitsland is het verbouwen zeer waarschijnlijk begonnen in de tijd van de Volksverhuizing.

Al in de Middeleeuwen waren de kalmerende eigenschappen van hop bekend. Paracelsus roemde de slaapverwekkende werking ervan. De monniken in de Middeleeuwse kloosters zagen hop als ‘ziel van het christelijke bier’ en waardeerden het omdat het de seksuele lust onderdrukt.

De ESCOP adviseert het gebruik van hop bij rustelooscheid, nervositeit, paniekreacties en slaapstoornissen. Hopextract vermindert de spontane beweeglijkheid, afhankelijk van de dosis, maar verhoogt de werking van andere slaapmiddelen en doet de lichaamstemperatuur dalen.

De gedroogde vrouwelijke bloeiwijze wordt medicinaal gebruikt. Belangrijke farmacologische inhoudsstoffen zijn bitterstoffen (humulon en lupulon) in de hars, mycreen, humuleen en caryophyleen in de etherische olie, maar ook flavonoïden en looistoffen.

Hop is een beproefd slaapmiddel. Heel effectief als slaapmiddel is de combinatie van hop en echte valeriaan. Hiervan zijn ook kant-en-klare middelen verkrijgbaar. Informeer bij uw arts of apotheker.

De hop wordt inwendig toegepast bij zenuwpijn, nervositeit, ontsteking van het darmslijmvlies en hoofdpijn: uitwendig bij slecht helende wonden en zweren.

In de volksgeneeskunde speelt hop een belangrijke rol bij de behandeling van menstruatie- en overgangsklachten. Ook bij blaas- en nierkwalen wordt hopbloesem gebruikt.

Er zijn kant-en-klare middelen (capsules, dragees) met alcoholische extracten en thee. Ook combinaties met echte valeriaan, melisse, passiebloem en rozemarijn zitten in kant-en-klare middelen. Voor de dosering zie de bijsluiter.

Het bereiden van een hop thee: schenk 150 ml kokend water over 1 theelepel gedroogde en gemalen bloemen, laat dit 10 minuten afgedekt trekken; drink dagelijks 2 tot 3 koppen.

Voor zuigelingen en kleine kinderen kan een hopkussen met 500 gram rijpe hopbloemen worden gebruikt als hulp bij het inslapen (ook in combinatie met lavendel).

Klinische onderzoeken werden tot dusverre alleen uitgevoerd naar hop met echte valeriaan. De onderzoeken, met enkele honderden patiënten, hebben aangetoond meestal goede resultaten bij in- en doorslaapstoornissen. Bij gezonde proefpersonen kon een licht, maar duidelijk effect op de hersenstroom worden waargenomen.

Beperkingen in het gebruik: Vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven, moeten het gebruik van hopbloemen bespreken met hun arts, omdat over zulke situaties onvoldoende wetenschappelijke informatie bestaat. Zoals alle kalmerende geneesmiddelen kunnen hoppreparaten het reactievermogen beïnvloeden. Ga niet achter het stuur zitten na gebruik van hoppreparaten!

Bijwerkingen: Sommige mensen reageren overgevoelig op de verse plant, maar de gedroogde plant geeft zelden bijwerkingen.