De ginkgoboom behoort tot de familie (Ginkgoaceae) en kwam tot 30 miljoen jaar geleden ook in Midden-Europa voor, maar beperkte zich nadien tot Zuidoost-Azië. Hij wordt 30 tot 40 meter hoog met een stamomvang tot 4 meter. De karakteristieke bladeren met de vorm van een in tweeën gedeelde waaier zijn heldergroen en worden in de herfst heldergeel.

De bloem komt pas na 20 of 30 jaar in de maand mei tot bloei. Ginkgobomen worden heel oud – tot 1000 jaar en vormen een stevige boomkroon. Hoewel de ginkgo botanisch gezien heel sterk lijkt op onze naaldbomen, gooit hij wel elke herfst zijn blad af.

De gedroogde loofbladeren en de bereidingen ervan, vooral hooggeconcentreerde droge extracten, worden medicinaal gebruikt.

De belangrijkste farmacologisch werkzame inhoudsstoffen in ginkgobladeren zijn flavonglycosiden en terpeenlactonen.

In Europa geen toepassing van oudsher, maar in de Chinese geneeskunde wordt ginkgo al lang gebruikt bij astma, hoge bloeddruk en hartaandoeningen, evenals bij arteriële doorbloedingsstoornissen.

Er worden uitsluitend kant-en-klare preparaten gebruikt, meestal uit hooggeconcentreerde droge extracten. Gestandaardiseerde ginkgobladextracten moeten strikt bepaalde hoeveelheden van de werkzame inhoudsstoffen bevatten: 22 tot 27% flavonoïden en 5 tot 7% terpeenlactonen. Voor dergelijke extracten wordt een dagelijkse dosis van 120 tot 140 mg geadviseerd, verdeeld over 2 tot 3 porties.

In de handel is ginkgobladextract in de vorm van tabletten of druppels verkrijgbaar. Van een behandeling met ginkgo bij dementie kan pas na twaalf weken worden vastgesteld of het middel aanslaat.

De ESCOP adviseert het gebruik van ginkgobladextract bij dementie, gebrekkige hersendoorbloeding, concentratiestoornissen, duizeligheid en oorsuizingen. Naar ginkgoblad, de extracten ervan en de afzonderlijke inhoudsstoffen is een groot aantal onderzoeken gedaan.

Ginkgo stimuleert aantoonbaar de doorbloeding van de hersenen, voorkomt letsel door vrije radicalen, verbetert de geheugenprestatie en vertraagt het voortschrijden van de ziekte van Alzheimer. Op basis van het stimulerende effect op de doorbloeding is ginkgo ook geschikt voor een therapie bij aderaandoeningen.

Onderzoek. Meer dan 200 patiënten met de ziekte van Alzheimer of dementie als gevolg van een beroerte hebben zes tot twaalf maanden lang 3 maal daags 40 mg ginkgobladextract of een placebo gebruikt. Om het resultaat te kunnen beoordelen werd zowel de patiënten zelf als hun verzorgers en de artsen gevraagd naar hun ervaringen.

Na een half jaar waren in de placebogroep het geheugen, sociale gedrag en de redzaamheid in dagelijkse problemen duidelijk verminderd. In de ginkgogroep daarentegen waren de waarden iets verbeterd. Ook na een behandelingsduur van een jaar kon dat onderscheid bevestigd worden.

Beperkingen in het gebruik: Bereidingen uit ginkgoblad mogen uit voorzorg niet worden gebruikt door vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven, omdat er tot nu toe niet voldoende wetenschappelijke informatie over bestaat. Wie met bloedverdunnende medcijnen behandeld wordt (anticoagulantia), moet zijn arts vragen of tegelijkertijd ook ginkgo gebruikt mag worden.

Bijwerkingen:Gingopreparaten veroorzaken zelden maag-darmklachten, hoofdpijn of allergische reacties.