Knoflook is een plant uit de lookfamilie (Alliaceae). Knoflook is een bolgewas dat voor de winter zijn energie in een bol opslaat zodat het in de lente een voorsprong heeft en heel snel kan groeien en bloeien. De plant groeit op goed doorlatende grond en in de volle zon.

Knoflook wordt zowel vers (geperst) als in poedervorm (gedroogd en gemalen) toegepast voor de consumptie. Veel componenten in knoflook zijn zwavelverbindingen. Deze worden bijna allemaal door het lichaam verteerd, behalve allylmethylsulfide (AMS). Dit wordt niet verteerd maar opgenomen in het bloed. Het bloed brengt de AMS naar de longen en de huid waar het een sterke geur veroorzaakt. De knoflookgeur kan gedeeltelijk verholpen worden door het kauwen van peterselie.

Knoflook behoort tot de oudste geneeskrachtige planten. De Egyptenaren zouden al tijdens de bouw van de piramides knoflook hebben gegeten om gezond en sterk te blijven. Ook in de bijbel wordt knoflook genoemd. Vanwege de antiseptische werking werd knoflook ook wel gebruikt voor het opvullen van mummies.

Van oudsher werd hij gebruikt bij winderigheid en spijsverteringsstoornissen. De bekende Romeinse arts Dioscurides schrijft in de 1ste eeuw: ‘de windverdrijvende kracht’. Knoflook ‘werkt de lintworm en de urine eruit’. In middeleeuwse receptenboeken wordt het zelfs als afrodisiacum genoemd.

Als levensmiddel is knoflook favoriet om zijn heerlijke smaak, maar door zijn indringende geur is hij beroemd en berucht.

In de geneeskunde wordt de knoflookbol gebruikt, die met enkele rond-eivormige bijbollen in een velletje zit. Karakteristieke inhoudsstoffen zijn zwavelverbindingen als allium, dat bij het kleinsnijden en drogen door een enzym overgaat in allicine, de zogenaamde knoflookolie.

Kant-en-klare preparaten zijn knooflookpoeder, -extract of -olie. De ESCOP adviseert het gebruik van knoflook om arteriosclerose te voorkomen en bij verhoogde cholesterolwaarden, die niet door voeding alleen naar beneden gebracht kunnen worden.

De toepassing van knoflookpreparaten bij verkoudheid wordt ook geadviseerd. Knoflook doet de bloeddruk dalen en verbetert de doorbloeding. Hij is heel geschikt om aandoeningen aan hart en bloedvaten te voorkomen, zoals arteriosclerose.

In de volksgeneeskunde wordt knoflook inwendig toegepast bij hoge bloeddruk, ontstoken luchtwegen, kinkhoest, spijsverteringsstoornissen met winderigheid en bij klachten gedurende de overgang.

Uitwendig wordt hij gebruikt bij eksterogen, oorontsteking, spier- en zenuwpijnen, artritis en bij ischias. Knoflook lost op de bloedstolsels, voorkomt en heelt een hartaanval, angina pectoris, atherosclerose, hoge bloeddruk, chronische rhinitis, tonsillitis, chronische longziekte.

De plant helpt bij de behandeling van tuberculose, werkt weg de hoofdpijn en oorsuizen. Knoflook liquideert gastritis en diverse soorten tumoren, verbetert gezichtsvermogen. Het lichaam verjongt, zwelling verdwijnt. Knoflook verbetert seksuele functie.

De traditionele geneeskunde beveelt een remedie voor eczeem en lichen: meng gekookt knoflook met een gelijke hoeveelheid honing, breng het aan op de aangetaste huid en afdek met een gaasdoekje en bovenop met een papier gedrenkt in echte bijenwas (afgekoeld), vervolgens een verband aanleggen. Wanneer droge huiddelen verdwijnen, kan deze procedure na twee dagen worden herhaald.

Er worden kant-en-klare preparaten gebruikt, meestal in de vorm van poeder, dragees, capsules, tabletten, extract en knoflookolie. De dagelijkse dosis ligt rond de 900 mg knoflookpoeder. Dat komt overeen met 4 gram verse knoflook of 8 mg knoflookolie.

Beperkingen in het gebruik: Wie bloedverdunnende medicijnen (anticoagulantia) gebruikt, moet met zijn arts overleggen over het gebruik van knoflook. Direct na een operatie mag geen knoflookpreparaat worden gebruikt, omdat knoflook de doorstroming van het bloed verbetert en zo de bloedstolling negatief kan beïnvloeden. Wisselwerking met verdunnende middelen is mogelijk. Bij toediening van heel hoge doses kunnen knoflookpreparaten maag-darmklachten veroorzaken.