Zonne- en warmteslag is een ernstige toestand die optreedt als gevolg van oververhitting van het lichaam. Dit is vooral gevoelig bij kinderen en zwaarlijvige mensen met hart- en endocriene aandoeningen. De oververhitting gaat gepaard met overvloedig zweten en dit leidt tot verstoorde het water-zout metabolisme, zuurstogebrek en belemmert de bloedcirculatie.
Warmteslag komt het meest voor bij warm windstil weer, vooral bij mensen die de warmte niet kunnen verdragen of mensen die een zwaar lichamelijk werk verrichten bijvoorbeeld in de bouwsector, of door te lopen.
Optreden van hitteberoerte is ook te wijten aan donkere kleding of dik niet ademend kleding dat verdamping van het lichaam niet doorlaat.
Zonnesteek ontstaat wanneer oververhitting optreedt door direct zonlicht, vooral het hoofd.
Bij een lichte vorm van warmteslag, de bewegingen zijn traag, de huid is vochtig, de pupillen zijn verwijd, temperatuur is gewoonlijk normaal, hartslag en ademhaling zijn verhoogd, de hoofdpijn treedt op.
Bij matige warmte- of zonnesteek onstaan: hevige hoofdpijn met misselijkheid en braken, zweten, wankelende bewegingen, de temperatuur van 39-40°C, soms flauwvallen.
Bij ernstige gevallen van warmte- en zonnesteek zijn er bewustzijnstoornissen, mentale en motorische onrust, hallucinaties, convulsies, oppervlakkige ademhaling, hartkloppingen, verhoogde hartslag tot 120-140 slagen per minuut, de temperatuur van 41-42°C; in deze geval moet het slachtoffer een dringende medische hulp krijgen, omdat zijn toestand is levensgevaarlijk.
In geval van een warmte- of zonnesteek, moet je het slachtoffer onmiddelijk plaatsen in de frisse lucht, in de schaduw, verwijderen beperkende kleding, zorgen voor een luchtbeweging (ventilator, waaier) om het lichaam af te koelen, leg op het voorhoofd een nat washandje, het is ook nuttig om veel water te drinken.
Om de oververhitting en zonnesteek te voorkomen, is aangeraden om een licht van kleur kleding te dragen, draag ook een hoed of pet.
Bij warm weer vermijd te veel voedsel, slaap niet in de zon. Op de werkplaats waar een oververhitting mogelijk is, drink voldoende water, pauzeer op tijd, neem indien mogelijk een koele douche.