Herderstasje is een plant uit de familie (Brassicaceae) en het geslacht Capsella. Het is een winterharde plant. De soort verlangt een goed waterdoorlatende, wat zanderige, stikstofhoudende grond in de zon of halfschaduw. De plant voorkomt langs bermen, straatranden, velden.

In de volksmond staat het ook bekend als lepeltjesdief, beursjeskruid, tasjeskruid, bloedkruid, eendepootjes, ganzetongen, lepels en vorken, moederstasje en tuinlepeltje. De rechtopstaande, tot 60 cm hoge plant is een- of tweejarig. De penvormige is vaak verhout. Rondom de spoelvormige wortel staan de bochtig getande bladeren in een wortelrozet.

Herderstasje bloeit van maart tot september met witte bloemen, die gegroepeerd staan in een tros. De bloemen hebben vier tot drie mm lange, witte kroonblaadjes. De kelkbladeren zijn tot half zo lang als de kroonbladeren. De plant komt in de gehele wereld voor met uitzondering van Polynesië, van IJsland in het noorden tot in de Alpen en de Pyreneeën op 3000 m hoogte.

Hoewel de plant door veel insecten wordt bezocht, treedt er relatief weinig kruisbestuiving op. Wel is er vaak sprake van zelfbestuiving. De plant komt waarschijnlijk oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied. Herderstasje wordt in verschillende handelsproducten verwerkt.

Jonge rozetblaadjes kunnen gebruikt worden in salades of gesmoord in soepen. Als geneeskrachtige kruid, was herderstasje bekend al in het oude Griekenland en Rome, er werden de zaden van de plant gebruikt. In de Middeleeuwen in Europa de plant werd gebruikt als een bloedstelpende middel.

In het begin van de eenentwintigste eeuw werd herderstasje in veel landen gebruikt als bloedstelpend bij inwendige bloedingen. Experimentele gegevens tonen aan dat herderstasje heeft effectieve werking bij de behandeling van longtuberculose.

Klinisch bewezen dat extract van herderstasje geeft een goede therapeutische effect bij de behandeling van acute en chronische pyelonefritis.

Het vloeibare extract wordt gebruikt bij de behandeling van atonie van de baarmoeder.

Herderstasje wordt actief gebruikt in de homeopathie. De meest effectief zijn verse bovengrondse delen van de plant.

In de volksgeneeskunde wordt herderstasje gebruikt bij het bloeden van baarmoeder, cholecystitis, nierstenen, reuma, gastritis, diarree en dysenterie, de plant heeft een samentrekkende werking en bevordert de genezing van wonden.

Er zijn gegevens over het gebruik van de bovengrondse delen van herderstasje in de volksgeneeskunde in verschillende landen bij hart- en vaatziekten, malaria en een aantal van seksueel overdraagbare aandoeningen, maagzweren, tyfus. In de veterinaire praktijk bij verschijning van het bloed in de urine.

De plant wordt gebruikt ook bij aandoeningen van de urinewegen, aderverkalking, stofwisselingsstoornissen. Kompressen van herderstasje worden ook toegepast bij eczeem en andere huiduislagen, bijvoorbeeld wolf (intertrigo).

Waarschuwing: Bij gebruik van een te grote hoeveelheid kunnen vergiftigingsverschijnselen optreden. Planten die op vochtige plaatsen groeien, worden vaak aangetast door de schimmel (Cystopus candidus) die een witte laag op de planten vormt. Zulke exemplaren mogen niet worden verzameld.

Bijzonderheden: Er bestaat gevaar voor verwisseling van het herderstasje met andere planten, vooral met soorten van het geslacht Thlaspi L. (boerenkers).